Zakoni koje je usvojila NSRS predstavljaju osvetnički udar na sve kritičke glasove

Zakoni koje je usvojila skupštinska većina predstavljaju osvetnički udar na sve kritičke glasove u Republici Srpskoj, a prije svega na udruženja građana koja nisu pod kontrolom vlasti, medije i opozicione glasove. Dole potpisane organizacije civilnog društva ističu da je jučerašnjim usvajanjem tzv. „Zakona o stranim agentima”, kojim se prijeti već dugi niz godina, vlast stvorila preduslove za sistemski progon neistomišljenika. Takođe, usvajanje izmjena Krivičnog zakonika kojim se nastoje prisiliti poslanici na državnom nivou, nosioci pravosudnih funkcija i drugi zaposlenici institucija BiH da slijepo slušaju odluke vladajuće većine u RS, predstavlja grubi udar na temelje demokratije u ovoj zemlji. Usvajanje je proteklo u atmosferi linča i progona koju već duže vrijeme stvaraju predstavnici vlasti, a kulminiralo sinoćnjim napadom savjetnika Predsjednika RS na novinare koji najoštrije osuđujemo.

Zakon o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija usvojen je po hitnoj proceduri i uz objašnjenje da se njegovim neusvajanjem „stvaraju pretpostavke za urušavanje ustavnog uređenja”, čime je vlast unaprijed stavila metu na brojne medije i organizacije koje je prethodnih dana označila kao “neprijatelje”. Zakon je donesen kao vid osvete i dio paketa odgovora na presudu Miloradu Dodiku, čime su ogoljene sve floskule koje su se do sada plasirale da je cilj ovog zakona „povećati transparentnost i zabraniti politički rad udruženjima”.

Napominjemo da institucije Republike Srpske i sada mogu kontrolisati finansijsko i svako drugo poslovanje organizacija civilnog društva. Takođe, udruženjima je i po postojećem zakonu zabranjeno političko djelovanje, ali ono se prethodnih godina očigledno nije odnosilo na nevladine organizacije pod kontrolom vlasti koje se finansiraju iz budžeta i koje su otvoreno podržavala stranke i kandidate na izborima.

Na udaru ovog zakona naći će se sve organizacije koje se finansiraju iz međunarodnih izvora u Republici Srpskoj i automatski će nositi etiketu „stranih agenata”, iako se iz tih istih izvora finansira i vlast u RS.  Isto tako, ovim zakonom se zabranjuje svim udruženjima koja imaju nezavisno finansiranje da predlažu zakone ili da „utiču na javno mnjenje”, upravo zato što ukazuju na brojne probleme u ovom društvu.

Ovaj zakon je osnov da se svako udruženje koje ne bude po volji vlasti nađe na udaru raznih nedorečenih odredbi i proizvoljnih tumačenja, a u konačnici da bude i ugašeno pod izgovorom da politički djeluje ili urušava ustavni poredak. Na udaru mogu biti svi, od onih koja se bore za ljudska prava i protiv korupcije do sportskih organizacija, udruženja za prava žena, sindikata, udruženja za zaštitu prava potrošača i humanitarnih organizacija. 

Ovaj zakon imaće nesagledive posljedice i po brojne organizacije koje već dugo godina na razne načine pomažu građanima kroz socijalnu pomoć, zaštitu od nasilja i nasilnika, humanitarne akcije, pružanje pravne pomoći i sl. Posebno ističemo da izmjene Krivičnog zakonika predstavljaju neprihvatljiv udar na temeljne vrijednosti demokratije čime vladajuća većina želi držati pod kontrolom poslanike, sudije, tužioce, funkcionere i druge zaposlenike institucija BiH.

Ovi zakoni zadiru u ustave Republike Srpske i Bosne i Hercegovine, u Evropsku konvenciju o ljudskim pravima i osnovnim slobodama i nisu u skladu sa najvažnijim međunarodnim standardima. Ovo neće dovesti samo do gašenja ili zabrane rada udruženja te suzbijanja kritičkih glasova, već će proizvesti negativne ekonomske posljedice kroz izolaciju RS, zaustavljanje evropskih integracija i smanjenje investicija. Zbog toga pozivamo delegate u Vijeću naroda da zaustave usvajanje ovih restriktivnih zakona i apelujemo na vlasti da se suzdrži od ove i drugih osvetničkih akcija koje najavljuju.

Saopštenje potpisuju

1. Banjalučki centar za ljudska prava
2. Centar za demokratiju i tranzicionu pravdu, Banja Luka
3. Centar za građansku suradnju, Livno
4. Centar za mlade KVART Prijedor
5. Centar za informativnu dekontaminaciju mladih
6. Centar za promociju civilnog društva CPCD
7. Centar za razvoj medija i analize CRMA
8. Centar za životnu sredinu
9. Centri civilnih inicijativa CCI
10. Fondacija “Lara”, Bijeljina
11. Fondacija “Udružene žene”, Banja Luka
12. Fondacija lokalne demokratije
13. Helsinški parlament građana Banja Luka
14. Humanitarna organizacija „Genesis Project“
15. Kuća ljudskih prava Banja Luka
16. Omladinska organizacija “Centar” Mrkonjić Grad
17. Oštra Nula
18. Mreža za izgradnju mira
19. Radnička solidarnost
20. Restart Srpska
21. Rosen Metod Centar BiH
22. Transparency International u Bosni i Hercegovini (TI BiH)
23. Udruzenje “Novi put”, Mostar
24. Udruženje građana “Mikro mreža”, Gradiška
25. Udruzenje gradjana “Buducnost”
26. Udruženje “IMPULS”
27. Udruženje Dignitet
28. Udruženje građana eTrafika.net
29. Udruženje građana RS “Stop mobbing“
30. Udruženje nezavisnih stvaralaca i aktivista GETO
31. Udruženje paraplegičara i oboljelih od dječje paralize Velika Kladuša
32. Udruženje Umbrella
33. Udruženje Val
34. Udruženje za promociju evropskih standarda i unapređenje poslovnog ambijenta Banjaluka
35. Udruženje za promociju medijskih sloboda, kritičko i istraživačko novinarstvo (SKIN)/Valterportal
36. Udruženje za zaštitu životinja Vardi
37. Udruženje žena “Napravi Razliku”
38. Udruženje žena Plane Makljenovac
39. UG SEMPER – portal Gerila
40. Ženska vizija Tuzla
41. Zdravo da ste